برگشت به عقب !

به گزارش تئاتر کرمان، امین شجاعی از هنرمندان فعال تئاتر کرمان است که در دوره قبل نیز عضو هیئت مدیره انجمن هنرهای نمایشی کرمان بوده است . وی در سی امین جشنواره تئاتر استان کرمان در ترکیب داوری حضور داشت . شجاعی یادداشتی بر سی امین جشنواره تئاتر استان کرمان نوشته است که به این شرح است :

جشنواره تئاتر استان کرمان پس از فاصله گرفتن چندین ساله از شکل سنتی و همیشگی خود در سی امین دوره خود بنا به صلاح دید مدیران انجمن هنرهای نمایشی استان و مدیران اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به شکل متمرکز که همان شیوه قدیمی خود بوده بر می گردد . این که این بازگشت کار درستی بود یا نه در این مقال قصد پرداخت به آن ندارم اما به نظر اینجانب کیفیت آثار این دوره از جشنواره به تغییر شکل جشنواره در سالیان گذشته وابسته است . تئاتر استان کرمان که تا همین 7-8 سال اخیر کمتر نگاهی به مخاطب داشت تمام توان و نیروی خود را مصروف عرضه اندام در جشنواره می کرد و امال و ارزوی 90% اهالی تئاتر حضور و دیده شدن در جشنواره های شهرستانی،استانی،منطقه ای و بالاخره فجر بود . با ورود نگاه جدید و منتقدانه به این مقوله از چندین سال پیش و تغییر شکل و شیوه جشنواره اوضاع اجرای عموم نیز بهتر می شود و انگیزه های دیده شدن توسط مخاطب برای اهالی تئاتر بجای دیده شدن در جشنواره روز بروز تقویت شد چنانچه با عرضه آثار نمایشی برای اجرای عموم و رضایت گروههای نمایشی از برخورد و بازخورد با مخاطب فکر حضور در جشنواره نیز در بین اهالی تئاتر از اولویت اول گروه ها خارج گردید . چنانچه تمرکز تقویمی گروه های نمایشی از تولید در ماههای مهر ، آبان و آذر خارج شد و امروزه شاهد تولیدات تئاتر در سایر ماههای سال هستیم که در واقع آثار تولید شده در دیگر ماه های سال با تمام کیفیت و ارزشهای داشته خود به دلیل به صرفه نبودن نگهداشت اثر تا جشنواره استانی و یا عدم تمایل گروه جهت شرکت در جشنواره پرونده کاری خود را می بندند و این چنین شاهد آن هستیم که توان واقعی تئاتر استان در جشنواره حضور پیدا نمی کند که البته این هم می تواند نقطه ضعف و هم در جهت مقابله با نگاه رقابتی و مسابقه ای جشنواره نقطه قوت باشد .

با این مقدمه اکنون نگاهی می کنم به کیفیت آثار در سی امین جشنواره تئاتر استان کرمان .

سی امین جشنواره تئاتر استان کرمان با هشت اثر از شهرستان های کرمان ، رفسنجان ، سیرجان ، بم و انار برگزار گردید . جشنواره ای که با نگاه به مقدمه همین نوشتار مسلما نباید توان واقعی استان کرمان باشد . در بند ششم بیانیه هیات داوران آمده است هدف از انتخاب یک موضوع یا یک متن نمایشی چیست  و براستی با دیدن آثار سی امین جشنواره بزرگترین سوال از اهالی تئاتر استان همین است . نگاه های شخصی ، دغدغه های شخصی و برداشتهای شخصی از مقوله های مختلف اجتماعی نسخه مناسبی برای مخاطبین امروز تئاتر نیست چراکه هیچ وقت تئاتر مسائل و دغدغه های  خود را ارجح به مسائل روز جهان و اجتماع خود ندانسته است . متاسفانه جشنواره تئاتر استان کرمان در سی امین دوره خود ویترینی بود از نگاههای کاملا شخصی به مسائل پیرامونی ، مسائلی که گاهاً هیچ ارتباطی با مخاطب امروز برقرار نمی کند و حرف او نیست . انتخاب متن توسط کارگردان یا گروه اجرایی مسئله ایست که به صورت جد باید مورد توجه اهالی تئاتر قرارگیرد . تئاتر برای همه است . نبود ایده از دیگر چالش های موجود تئاتر کرمان است ایده ای که تمایز اثر هنری و غیر هنری را می سازد . ایده به عنوان نگاهی خاص و عمومیت آن نگاه از مسائل اجتماعی . فقدان کشف ایده های نویسنده از لابلای سطور نمایشی و یا خلق ایده های تازه تر که خود زایشگر متونی جدید و نگاه جدید به جهان هستی می باشد از دیگر چالش های جشنواره سی ام بود . و در پایان برخورد سهل با اثر توسط تمامی اعضای گروه های نمایشی چیزی بود که نظر را به خود جلب می کرد این که چرا در دنیای پرشتاب تکنیک و سرعت همچنان در تئاتر کرمان شاهد حضور بازیگران نا آماده ، صحنه های بی تحرک ، جلوه های بصری ساده ، کارگردانی های تخت و ... هستیم . شاید نبود امکانات مالی و نبود امنیت شغلی مناسب برای گروه های نمایشی فرصت نگاه حرفه ای و یا نیمه حرفه ای کردن به تئاتر را از اهالی تئاتر استان کرمان گرفته باشند به امید روزی که شاهد آثار مطلوب تری به روی صحنه تئاتر استان کرمان باشیم.

امین شجاعی